سینوفوبیا یا سگ هراسی (Cynophobia) به ترس غیر منطقی از سگها گفته میشود. تفاوت میان ترس عادی از سگها که در بسیاری از افراد عادی وجود دارد، و سینوفوبیا این است که در سینوفوبیا، فرد ممکن است از رد شدن از چند صد متری یک سگ نیز به شدت هراس داشته و حتی در شرایطی که همه چیز امن به نظر میرسد، باز هم فرد حس اضطراب از سگها را داشته باشد.

فوبیا، ترس غیر عادی از یک مساله است که آسیب واقعی به شما وارد نمیکند(مانند ترس از تاریکی یا ترس از ارتفاع). در سگ هراسی، فرد حتی در زمانهایی که احتمال بسیار کمی از حمله سگ وجود داشته باشد، به شدت هراسان خواهد شد.

چه چیزی باعث سینوفوبیا میشود ؟

سینوفوبیا معمولا به علت یک تجربه دردناک مرتبط با سگها ایجاد میشود. مثلا ممکن است فرد در کودکی، توسط یک سگ، مورد حمله قرار گرفته باشد به همین علت این ترس در سطح ناخودآگاه بروز خواهد کرد.

یک فوبیا حتی ممکن است از دیدن یک رویداد در زندگی فردی دیگر، به وجود آید. مثلا اگر پدر و مادر یک فرد از سگها ترس داشته باشند، این مساله ممکن است روی کودکان آنها نیز اثر گذار شود. در چنین شرایطی، کودک یاد خواهد گرفت که سگها مضر هستند و به همین علت، از آنها خواهد ترسید.

ترس از حیوانها

ترس از حیوانها میتواند نمادی برای آزادسازی ترس فرد از چیزهای دیگر باشد، مثلا وقتی یک فرد از زندگی خود و آینده ترس داشته باشد، ممکن است ضمیر ناخودآگاه او، بخشی از این ترس را توسط ایجاد ترسی دیگر، مانند ترس از سگ تخلیه کند.

نکته جالب اینجاست که مثلا یک زن، ممکن است فقط به این علت از گربه ها بترسد که گربه در سطح ناخودآگاه برای او، نماد زنان دیگری باشند که قصد دارند همسر او را بدست بیاورند !

سینوفوبیا چیست؟

سینوفوبیا (cynophobia) یک کلمه یونانی است که از (cyno) به معنای سگ و (phobia)‌ به معنای ترس گرفته شده است. فردی که به سینوفوبیا مبتلاست به طور غیرمنطقی و شدیدی ترس از سگ را تجربه می‌کند و این تجربه یک تجربه مداوم است. ترس مربوط به سگ در این نوع فوبیا بسیار بیشتر از بودن در کنار سگ و یا پارس کردن آن است. این نوع ترس ممکن است در زندگی روزمره شخص مبتلا مشکلات مختلفی را بوجود آورد و باعث ایجاد علائمی مانند مشکلات تنفسی و سرگیجه شود.

فوبیاهای خاص، مانند سینوفوبیا، حدود ۷ تا ۹ درصد از جمعیت را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این نوع فوبیاها به قدری رایج هستند که در کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) درباره آن‌ها توضیح داده شده است. سینوفوبیا از زیرشاخه‌های زوفوبیا (ترس از حیوانات) قرار دارد. یک سوم افرادی که تحت عنوان فوبیاهای خاص به دنبال درمان هستند ترس غیرمنطقی از سگ یا گربه دارند.

علائم سینوفوبیا

علائم مرتبط با فوبیاهای خاص بسیار منحصر به فرد هستند. هیچ دو نفری به یک شکل ترس از سگ را تجربه نمی‌کنند. علائم شما ممکن است جسمی، عاطفی یا هر دو باشد.

علائم جسمی شامل موارد زیر است:

مشکلات تنفسی
تپش قلب
درد یا گرفتگی در قفسه سینه
لرزیدن
سرگیجه یا سبکی سر
ناراحتی معده
گرگرفتگی یا تعریق سرد

علائم عاطفی عبارت‌اند از:

حملات وحشت
نیاز شدید به فرار از موقعیت‌هایی که باعث ترس می‌شوند.
از دست دادن کنترل
احساس اینکه ممکن است از حال بروید یا بمیرید.
احساس ناتوانی نسبت به ترس

کودکان نیز علائم خاصی را تجربه می‌کنند. زمانی که کودکان در معرض فوبیایشان قرار می‌گیرند ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:

لجبازی و نق نق کردن
گریه کردن
چسبیدن به والدین خود

علت ترس از سگ چیست؟

ممکن است به خاطر نیاورید که دقیقا چه چیزی باعث ایجاد ترس در شما شده است. ترس از سگ می‌تواند پس از مورد حمله قرار گرفتن توسط سگ ایجاد شود و یا اینکه به تدریج و به مرور زمان فرد به این فوبیا مبتلا شود. همچنین شرایط یا زمینه‌های خاصی مانند ژنتیک وجود دارد که می‌تواند ریسک فرد را برای ابتلا به این نوع فوبیا افزایش دهد.

عواملی که ریسک ابتلا به این فوبیا را افزایش می‌دهد عبارت‌اند از:

تجربه:

آیا در گذشته تجربه بدی در مواجه با سگ داشته‌اید؟ مورد حمله قرار گرفتن یا گاز گرفتن؟ موقعیت‌های آسیب‌زا ممکن است شما را بیشتر در معرض ابتلا به این نوع فوبیا قرار دهد.

سن:

فوبیاهای خاص هم کودکان و هم بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می‌دهند. در برخی از موارد فوبیاهای خاص ممکن است از سن ۱۰ سالگی خود را نشان دهند. و یا اینکه فرد بعدها به آن مبتلا شود.

خانواده:

اگر یکی از افراد خانواده به فوبیا مبتلا شود احتمال اینکه شما نیز به فوبیا مبتلا شوید بسیار زیاد است. ممکن است از طریق ژنتیکی به ارث برسد یا با گذشت زمان به یک رفتار آموخته شده تبدیل شود.

محیط:

اگر اطلاعات منفی در رابطه با سگ‌ها شنیده باشید احتمال اینکه به سینوفوبیا مبتلا شوید بسیار زیاد است. به عنوان مثال اگر خبری در رابطه با حمله سگ‌ها خوانده باشید احتمال اینکه به این نوع فوبیا مبتلا شوید بسیار بیشتر است.

تشخیص ترس از سگ

برای اینکه فوبیای خاصی مانند سینوفوبیا تشخیص داده شود، باید به مدت ۶ ماه علائم این فوبیا را داشته باشید. اگر متوجه شده‌اید ترس شما از سگ‌ها بر زندگی روزمره شما تاثیر گذاشته است، یک دفترچه تهیه کنید و سوالاتی را که در زیر گفته می‌شود از خود بپرسید و به آن جواب دهید و به پزشک خود نشان دهید.

وقتی در کنار سگ هستم یا به سگ فکر می‌کنم بلافاصله احساس ترس می‌کنم یا دچار حمله وحشت می‌شوم؟
ترس من از سگ شدید و غیر منطقی است؟
آیا از شرایطی که ممکن است با سگ روبرو شوم، اجتناب می‌کنم؟

اگر جواب شما به این سوال‌ها “بله” بود ممکن است طبق معیارهای DSM-5‌ به سینوفوبیا مبتلا باشید. که در این صورت روانشناس می‌تواند در درمان آن به شما کمک کند.

هنگامی که به روانشناس مراجعه می‌کنید، او احتمالاً سوالاتی را درباره علائمی که در طی فوبیا تجربه می‌کنید و همچنین سوالاتی در مورد سابقه اختلالات روانی از شما خواهد پرسید.

درمان سینوفوبیا

روشهای زیر برای درمان سینوفوبیا مفید خواهند بود :

استفاده از روشهای CBT :
این روش بیان میدارد که با کنترل افکار خود، خواهید توانست احساساتتان را نیز کنترل کنید. اولین چیزی که پس از آوردن نام سگ به ذهن شما می آید چیست ؟ اگر برای مدتی این افکار را بصورت ارادی کنترل کنید و مد نظر قرار دهید، خواهید توانست حسهای منفی را نیز کنترل کنید.
استفاده از علم NLP :
از برنامه ریزی عصبی کلامی میتوان برای درمان سینوفوبیا یا سگ هراسی بهره برد. اگر درحال حاضر از سگها ترس دارید، احتمالا تصویر ذهنی شما نسبت به سگها، بسیار ترسناک است.ممکن است تصویر ذهنی شما از سگ، یک حیوان وحشی با دندانهایی بزرگ باشد. با استفاده از NLP شما قادر خواهید بود این تصویر غلط را اصلاح کرده و آنرا به تصویری واقعی تر تبدیل کنید.
ترس زدایی تدریجی :
در این روش، ترسی بزرگ را به اجزایی کوچکتر تقسیم کرده و فرد اندک اندک مرحله ها را فتح میکند. مثلا درمورد ترس از سگ، مرحله اول میتواند نزدیک شدن به ده متری یک سگ کوچک باشد که با قلاده، محکم به دیوار بسته شده است. وقتی فرد در هر مرحله موفق میشود، مرحله جدیدی مطرح شده و فرد به سراغ آن خواهد رفت و آنقدر در آن مرحله تمرین میکند تا حس راحتی نسبت به آن پیدا کند.
تشخیص علت اصلی :
در برخی مواقع، ترس از یک چیز، تنها ترس از ترسی دیگر است که بصورت یک نماد تبدیل شده است. همانطور که گفتیم مثلا علت ترس یک زن از گربه، میتواند فقط این باشد که گربه در ذهن او، نمادی برای زنان دیگریست که قصد دارند همسرش را بدست آورند. بنابراین با رفع ترس اصلی او، ترس نمادین(ترس از گربه) نیز رفع خواهد شد.
در معرض سگهای کوچک قرار گرفتن :
یکی از روشهایی که برای غلبه بر ترس از سگها کمک زیادی خواهد کرد، در معرض سگهای کوچک قرار گرفتن(که هیچ آسیبی به شما نخواهند زد) و سپس، دیدن روند رشد آنهاست. وقتی یک فرد سگ کوچکی را دیده و رشد آنرا نظاره گر میشود، نهایتا حس خطر کمتری داشته و سگ نیز او را بهتر خواهد شناخت. در اینصورت او کم کم در کنار سگهای دیگر نیز حس بهتری خواهد داشت.
هوشیار بودن :
بازهم به جمله طلایی قدرت نامحدود رجوع کنیم : ” هوشیاری به تنهایی درمانگر است “. اگر از چیزی مانند سگ میترسید، بترسید ! اما حین ترسیدن، این بار هوشیاری خود را حفظ کنید. احساساتی که در درونتان ایجاد میشود را نظاره گر شوید، گویی بیرون از بدون خود ایستاده و درحال نگاه کردن به خود و رفتار خود هستید. اگر برای مدتی این کار را انجام دهید، ترس شما از بین خواهد رفت.

ترس از سگها، چگونه ترس خود از سگها را درمان کنید ؟